Samen maken we de stad een betere plek – René

René met een geel bord met de tekst "staar je niet blind maar zie waar de kansen liggen"

René zet zich sinds jaar en dag in voor een toegankelijker Tilburg. Zo’n 30 jaar geleden haakte hij samen met zijn vrouw Liesbeth aan als vrijwilliger bij TOG. Inmiddels is René lid van het bestuur van Toegankelijk Tilburg en werkt hij in diverse werkgroepen aan het thema toegankelijkheid. Hij is gedreven om de stad voor iedereen een betere plek te maken. Dit is René’s verhaal.

Ervaringsdeskundigheid

‘Ik heb zelf een lichamelijke beperking vanwege zuurstoftekort bij mijn geboorte. Doordat ik afhankelijk ben van een rolstoel of rollator, word ik dagelijks geconfronteerd met toegankelijkheid én ontoegankelijkheid binnen de stad.’ Met zijn ervaringsdeskundigheid en een flinke dosis passie zet René zich graag in om verbeteringen aan te brengen. Maar het is niet altijd gemakkelijk om daarvan het resultaat te zien. ‘Het is mooi dat Toegankelijk Tilburg bijvoorbeeld door de gemeente al aan het begin van ontwikkelingstrajecten wordt gevraagd te adviseren over toegankelijkheid. Maar zulke processen zijn vaak lang en complex, en daarin gaan goede intenties dan toch weer verloren. Ik word er dan toch verdrietig van als ik zie dat gaandeweg het traject de belangen van mensen met een beperking over het hoofd worden gezien.’

De Tilburgse Kermis

Desondanks ziet René ook dat steeds meer organisaties zich inzetten om de noodzaak van toegankelijkheid aan de kaak te stellen. ‘Op de Tilburgse Kermis was er bijvoorbeeld jarenlang een probleem met de doorgang naar toiletvoorzieningen, en het gebrek aan mindervalidentoiletten. In samenwerking met de toenmalige wethouder heb ik me toen ingezet voor de realisatie van een nieuw toiletgebouw, dat volledig voldeed aan de eisen voor mindervalide bezoekers.’ Ook Poppodium013 en Festival Circolo laten volgens René het goede voorbeeld zien. ‘Het maakt me trots en gelukkig dat we persoonlijk contact hebben met dit soort organisaties, en dat mensen zich echt willen inzetten om de stad toegankelijker te maken.’

Eerst de mens, dan de beperking

Niet alleen de gemeente en grote organisaties, maar ook de Tilburger zelf kan hieraan bijdragen. ‘Het zou mooi zijn als iedereen ons ook écht als mensen behandelt. Ik merk dat mensen vaak eerst de beperking zien, en dan pas wie daarbij hoort. Ze spreken dan bijvoorbeeld alleen de persoon aan met wie ik ben, omdat ze denken dat ik hen niet begrijp. Maar er is helemaal niets mis met mij.’ Het zou helpen als mensen echt inzien wat het betekent om te leven met een lichamelijke beperking, denkt hij. ‘Neem zelf eens de proef op de som. Ga eens in de rolstoel de straat op, zodat je ziet hoe je behandeld wordt en waar je tegenaan loopt.’

René ter Horst van Toegankelijk Tilburg houdt een bord vast met de tekst: staar je niet blind, maar zie waar de kansen liggen.
Tekst Toffey, Foto Seye Cadmus

Ik wil dat mensen mij écht zien staan – Kim

Kim met een geel bord met de tekst Slecht kunnen zien is minder erg als we naar elkaar omkijken.

Vrijheid en onafhankelijkheid is voor Kim erg belangrijk. Sinds ze door een auto ongeluk op haar 18de niet meer kan zien, is die onafhankelijkheid erg onder druk komen te staan. Waar ze vroeger altijd alles het liefst op de fiets deed, kan ze nu niet zomaar meer in haar eentje op pad. Maar ontmoedigen doet het haar zeker niet. Dit is Kims verhaal.

Positieve insteek

Een positieve insteek is typerend voor Kim. Al twee jaar na haar ongeluk startte ze met een opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening in Den Bosch. Later ontmoette ze haar huidige man tijdens een concert van De Dijk. Hun eerste afspraakje was een etentje in de Efteling, waar ze ook nu nog regelmatig samen naartoe gaan. Daarnaast sport ze graag, samen met andere slechtzienden of blinden onder begeleiding van een fysiotherapeut. ‘In het begin heb ik natuurlijk ook wel gedacht aan alles dat ik niet meer kan. Maar ik vind het vooral belangrijk om de focus te leggen op alles dat nog wél gaat.’

Rekening houden

Die positiviteit is volgens Kim ook belangrijk als het gaat om bewustwording rondom het leven met een beperking. ‘Ik wil mensen nieuw inzicht geven, niet met de vinger wijzen. Mensen beseffen vaak niet dat bepaalde situaties niet voor iedereen vanzelfsprekend zijn. Ze parkeren bijvoorbeeld hun fiets op de stoep, maar realiseren zich niet dat dit voor slechtzienden een groot obstakel kan zijn. Een toegankelijkere stad gaat om bewustwording, maar vooral ook om het rekening houden met de ander.’

Veel mensen weten ook niet zo goed hoe ze dat het beste aan kunnen pakken, merkt Kim. ‘Mensen vinden het soms bijvoorbeeld eng om mij te benaderen. De makkelijkste weg is dan om mijn man aan te spreken, die wel kan zien. Maar dan denk ik, je kunt ook aangeven dat je het ingewikkeld vindt, of dat je even niet weet hoe je met de situatie om moet gaan, en dan kan ik het je vertellen. Of je kunt vragen wat voor mij fijn is. Dat is beter dan het gewoon maar uit de weg gaan.’

Een beetje vriendelijkheid

Hoewel veel dingen volgens Kim al goed gaan, zijn er altijd nog verbeteringen mogelijk. ‘We mogen aandacht blijven vragen voor wat belangrijk is, in de breedste zin van het woord. Een ideale samenleving bestaat niet, daar ben ik me van bewust. Maar het zou toch mooi zijn als we allemaal proberen iets toleranter en vriendelijker naar elkaar te zijn, in plaats van meteen te oordelen.’

Kim met een geel bord met de tekst Slecht kunnen zien is minder erg als we naar elkaar omkijken.
Tekst Toffey, Foto Seye Cadmus

Het is goed dat bezoekers aangeven wat er beter kan – Frens Frijns

Frens met een geel bord met de tekst: "Iedereen heeft recht op een kippenvelmoment."

Poppodium013 wil voor iedereen zijn. Directeur Frens hoort daarom graag van de bezoekers van “zijn” poppodium wat er goed gaat, maar vooral ook wat er beter kan. Dat hij af en toe aan zijn oren getrokken wordt door bezoekers die hun weg niet goed kunnen vinden, dat hoort daarbij.

Beperkingen inzichtelijk maken

‘Iedereen heeft recht op een avondje uit. Het is belangrijk dat mensen zelfstandig een bezoek kunnen brengen, maar ook dat waar nodig de juiste begeleiding geboden wordt.’ Waar voorheen de focus lag op bezoekers die gebruik maken van een rolstoel, zet 013 zich in toenemende mate in voor mensen met andersoortige beperkingen, zoals een gehoorbeperking of overgevoeligheid voor prikkels. ‘We zijn aan het onderzoeken of we apparatuur kunnen installeren waarmee slechthorenden een concert beter kunnen ervaren. Of een prikkelarme ruimte, zodat bezoekers zich even terug kunnen trekken wanneer ze daar behoefte aan hebben. De weg naar dit soort oplossingen is lang, maar niet onbegaanbaar.’

Vallen en opstaan

Hiermee wil Frens zeker niet zeggen dat het poppodium het altijd goed doet op het vlak van toegankelijkheid. Rondom de grote verbouwing een aantal jaar geleden, werd hij bijvoorbeeld veel aan het jasje getrokken door twee vaste bezoekers die beiden afhankelijk zijn van hun rolstoel. ‘Zij waren heel erg kritisch over de nieuwe faciliteiten in het gebouw. Maar dit vond ik ontzettend fijn! Het heeft me heel erg geholpen om meer inzicht te krijgen in hoe je een plek écht toegankelijk maakt voor iedereen. Na een concertbezoek kreeg ik dan een mailtje waarin ze aangaven hoe zij het ervaren hadden en wat er beter kon. Het is echt fijn dat ik af en toe aan mijn oren getrokken wordt.’

Gedeelde verantwoordelijkheid

Ook het contact met Toegankelijk Tilburg helpt om te begrijpen waar de uitdagingen en oplossingen liggen. ‘Het is fijn om een gedragen verantwoordelijkheid te hebben voor het creëren van een toegankelijke plek. Sommige dingen zie je gemakkelijk over het hoofd, en dan is het fijn om te horen wat er niet goed gaat zodat we daar iets aan kunnen doen.’ Daarnaast heeft een progressieve oogziekte bij zijn collega Walter (directeur Roadburn Festival) bij Frens voor extra inzicht gezorgd. ‘Dat Walter plots slechtziend is, laat je zo anders naar de dingen kijken. Het geeft je ineens heel ander perspectief op de dingen die je normaal als vanzelfsprekend ziet.’

Frens met een geel bord met de tekst: "Iedereen heeft recht op een kippenvelmoment."
Tekst Toffey, Foto Seye Cadmus

Met kleine dingen kun je al verschil maken – Sam

Sam met een geel bord met de tekst: "Toegankelijkheid begint met jezelf verplaatsen in de ander."

Voor Sam is het vanzelfsprekend dat iedereen welkom is bij zijn horecazaken. Als ondernemer achter The Cats Back, Gin Fizz en ’t Elfde Gebod biedt hij zijn bezoekers een fijne plek om te drinken, te eten en samen te komen. Daarbij wordt niemand over het hoofd gezien. Dit is Sams verhaal.

Een fijne beleving

Sam vindt het heel goed dat het thema toegankelijkheid steeds meer onder de aandacht komt. ’Als horecaondernemer is het je werk om mensen een fijne beleving te geven. Natuurlijk is iedereen daarbij welkom, maar dan moet je hen ook wel allemaal kunnen ontvangen.’ Hoewel hij zich zeker bewust is dat het nog veel beter kan, ziet Sam ook dat alle kleine beetjes helpen. ‘We hebben jammer genoeg geen toilet voor mindervaliden. En bij ’t Elfde Gebod zijn we nog bezig met een permanente oprijplaat voor bezoekers in een rolstoel. Maar we willen bijvoorbeeld wel alvast goede informatie op onze website zetten, zodat mensen met een beperking weten wat ze kunnen verwachten als ze op bezoek komen bij ons.’

Kopje

Door het gesprek aan te gaan met ervaringsdeskundigen, leerde Sam veel beter waar de échte behoeftes liggen. ‘Ik dacht eigenlijk dat we per definitie al geen toegankelijke locatie konden zijn omdat we geen miva hebben. Maar vanuit Toegankelijk Tilburg begreep ik dat dat helemaal geen vereiste hoeft te zijn. We kunnen op zoveel andere manieren een fijn bezoek garanderen voor iedereen.’ Sam merkt dat ook andere ondernemers steeds meer motivatie krijgen om het beter te doen. ‘We gaan binnenkort met alle pleinhoofden van het horeca-concentratiegebied een kroegentocht doen in een rolstoel, in samenwerking met Toegankelijk Tilburg. Zo kunnen we hopelijk goed zien en ervaren waar de verbeteringen liggen.’

De schouders eronder

Sinds Sam vader is, loopt hij regelmatig met een kinderwagen door de stad. Veel plekken zijn daarmee minder goed bereikbaar dan hij verwacht had. Hij hoopt dat nog meer horecaondernemers inzien dat je met weinig aanpassingen heel wat toegankelijker kunt zijn. ‘Met weinig dingen kun je al heel veel doen. En het is leuk om hier samen je schouders onder te zetten. Die positieve insteek is zo mooi, je krijgt gewoon zin om het allemaal nét iets beter te doen.’

Sam met een geel bord met de tekst: "Toegankelijkheid begint met jezelf verplaatsen in de ander.
Tekst Toffey, Foto Seye Cadmus

Toegankelijkheid is randvoorwaardelijk – Esmah Lahlah

Esmah met een geel bord met de tekst: "Een drempel is een opstapje voor een gelijkwaardig gesprek".

Voor Esmah Lahlah is toegankelijkheid essentieel voor een inclusieve samenleving. Dat dit helaas in de praktijk niet altijd vanzelfsprekend is, weet ze maar al te goed. In haar rol als Tilburgse wethouder voor diversiteit en inclusie zet ze zich in voor een samenleving waarin iedereen meetelt en ertoe doet. ‘We moeten er niet alleen voor zorgen dat mensen diversiteit als kracht zien, maar ook dat we niemand buitensluiten.’ Dit is Esmah’s verhaal.

Voor iedereen

Als wethouder ziet Esmah het als haar taak om te sturen op een toegankelijke en inclusieve maatschappij. Maar ook binnen de gemeente is het van belang om ieders stem te laten gelden. ‘Als overheid moet je voor iedereen zijn. Maar het wordt lastig om je in te leven in iedere situatie als je eigen organisatie geen diverse samenstelling heeft. Daar ligt óók de kracht van diversiteit. Dat je problemen kunt signaleren omdat je er als organisatie mee bekend bent.’ Voor Esmah is het daarnaast ook heel fijn dat er veel contact is tussen de gemeente en organisaties als Toegankelijk Tilburg. ‘Ik leer hier zoveel van. Toegankelijk Tilburg is niet alleen van belang om kennis over te dragen en verhalen te vertellen, maar ook om kritiek te leveren wanneer het niet goed gaat. Daar ben ik ze heel dankbaar voor.’

Frustratie

Hoewel er in Tilburg al veel goede stappen worden ondernomen, is het nog een hele klus om de stad voor iedereen drempelloos te maken. ‘Bij de lancering van ’t Plenkske zag ik hoe moeilijk het is voor rolstoelgebruikers om van doodnormale faciliteiten gebruik te maken. Naar het toilet gaan kan op veel plekken niet eens. Ik schrok daar zó van. Je zou toch niet moeten vechten voor iets dat vanzelfsprekend zou moeten zijn?’ Hoewel Esmah de positieve insteek waardeert waarmee Toegankelijk Tilburg de discussie over toegankelijkheid aangaat, heeft ze ook begrip voor de frustratie die heerst onder mensen met een beperking. ‘Het is toch bizar dat je alles lief moet vragen, omdat je anders stuit op onbegrip. Het gaat echt om basisprincipes. Je mag daar echt verontwaardigd of boos over zijn!’

Iedereen telt mee

Het vergroten van het inlevingsvermogen kan daarbij een krachtig tegengif zijn. ‘Ik denk dat het heel erg helpt om anderen te laten zien en voelen wat het met je doet als je drempels ervaart. En dat we kritisch naar onszelf mogen kijken en elkaar aanspreken op het moment dat het minder goed gaat.’ We moeten daarbij voorkomen om te denken vanuit een heersende norm, stelt Esmah. ‘Ik geloof echt dat diversiteit ons rijker maakt. Het is mijn drijfveer om mensen in te laten zien dat we daar optimaal gebruik van moeten maken. Zodat we toebewegen naar een samenleving waarin echt iedereen telt.’

Esmah met een geel bord met de tekst: "Een drempel is een opstapje voor een gelijkwaardig gesprek".
Tekst Toffey, Foto Seye Cadmus

Met kleine stapjes kun je echt verschil maken – Huub Jonkers

Huub Jonkers

Zeven jaar terug kreeg Huub de diagnose glaucoom. Door de progressieve oogziekte ziet hij nu nog maar 20%. Maar ondanks zijn visuele beperking blijft hij om zich heen kijken, met het oog op de toekomst, om anderen verder te helpen. Zijn wens? Dat anderen ook blijven omkijken naar hem, zodat hij blindelings door zijn geliefde stad Tilburg kan blijven bewegen. Dit is Huub’s verhaal.

Doen wat kan

Glaucoom kan ertoe leiden dat Huub steeds slechter gaat zien en uiteindelijke blind wordt, maar ondanks alles behoudt hij een positieve blik op het leven. ‘Ik doe alles wat ik nog kan. Mijn filosofie is: geniet nu, want morgen kan de wereld er weer helemaal anders uitzien.’  Op dezelfde manier gaat hij om met zijn ziekte: improviseren, leren en delen. ‘Ik fiets nog steeds, op een tandem met mijn vrouw. Ik wandel overal naar toe met mijn witte stok en ik ga ook nog naar het voetbalstadion. Hier bij Willem II kun je de wedstrijd beleven met live commentaar via een koptelefoon. Dat is heel fijn, dan voel je je welkom ondanks je beperking.’

Aanpakker

Ook op het gebied van toegankelijkheid is Huub een echte aanpakker. Zo is hij onderdeel van Toegankelijk Tilburg en zet hij zich in voor het Oogcafé. ‘Toen ik net de diagnose glaucoom kreeg, kon ik daar leren hoe ik mijn leven makkelijker kon maken en hoe ik kon omgaan met mijn beperking. Ook heb ik veel contacten gelegd met lotgenoten.’ Nu vele jaren later is Huub juist de persoon die anderen verder helpt. ‘Als ervaringsdeskundige ga ik met Toegankelijk Tilburg mee de stad in om te kijken wat er anders kan. Maar ik ben sowieso de hele dag bezig met toegankelijkheid. De FIXI app gebruik ik bijvoorbeeld heel veel. Daarmee kun je als inwoner iets melden. Als ik een stoeptegel los zie of voel liggen, dan is dat morgen opgelost. Ik kan zo zelf op een laagdrempelige manier bijdragen aan een toegankelijkere stad, ook bij mij in de wijk. Het zijn soms kleine stapjes waarmee je een enorm verschil kunt maken.’

Blindelings vertrouwen

Andere stadsgebruikers van Tilburg kunnen volgens Huub ook met een aantal kleine handelingen een bijdrage leveren. ‘Wat belangrijk is: houd de blindegeleidelijn en het trottoir vrij. Zet je fiets of container niet midden op de stoep. En het belangrijkste van alles: blijf omkijken naar elkaar. Ik heb een witte stok en daardoor houden mensen vaak rekening met mij. Ik hoop dat we allemaal naar elkaar blijven omkijken, zodat iedereen met een fysieke beperking zich zo vrij mogelijk door de stad kan blijven bewegen.’

Huub met een geel bord met de tekst "Ik wil blindelings kunnen vertrouwen op de ander."
Foto: Seye Cadmus Tekst: Toffey

Het begint hier met medemenselijkheid – Fabio

Jonathan van 30ml

Bij 30ML Tilburg brouwen ze de meest bijzondere koffies, speciaal gemaakt voor iedereen. De Tilburgse koffiezaak en lunchroom weet met een toegankelijke locatie en een breed assortiment een breed publiek aan zich te binden. Dit is Fabio’s verhaal.

Gelijkvloers

In maart 2023 streek Fabio met zijn 30ML neer aan de Oude Markt. Vanuit dit knusse plekje maakt hij met zijn team speciale koffies en smakelijke lunches voor iedereen beschikbaar. Maar er moest eerst een pui uitgesloopt worden voordat ook écht iedereen naar binnen kon. ‘Voorheen zat er een andere pui in dit gebouw met hoge drempels,’ vertelt Fabio, eigenaar van 30ML. ‘Samen met de verhuurder hebben we de voorkant eraf gesloopt en een gelijkvloerse entree gemaakt. We merken nu dat mensen in een rolstoel of die moeilijker te been zijn het prettig vinden om zo makkelijk binnen te kunnen. Koffie is een universeel product, dus ik maak het graag toegankelijk voor iedereen.’

Persoonlijke touch

Door de laagdrempelige (of eerder drempelloze) insteek van 30ML is de koffiezaak en lunchroom in korte tijd een populaire plek geworden. En daar is Fabio blij mee. ‘Bij 30ML zijn we echt van de persoonlijke touch, dus langer de tijd nemen om een praatje te maken, mensen echt welkom heten en onthouden wat mensen drinken voor als ze terugkomen. Het begint hier met medemenselijkheid, daar hoort toegankelijkheid ook bij.’

Genieten

De droom naar de toekomst is voor 30ML om die menselijkheid centraal te blijven houden. Om die gastvrije plek in hartje Tilburg te blijven. ‘Hoffelijkheid vind ik belangrijk. Ik wil die warme plek zijn in hartje Tilburg waar iedereen zich welkom, gehoord en gezien voelt. Je merkt dat mensen, goed of slecht ter been, beperking of geen beperking, daardoor terug blijven komen. Wanneer we de tijd nemen om naar elkaar te luisteren en elkaar te zien, het liefst onder het genot van een goede kop koffie, kunnen we vooruit komen.’

Jonathan voor zijn zaak met een geel bord met de tekst "Elkaar echt zien begint met een kop koffie en een goed gesprek".
Foto: Seye Cadmus Tekst: Toffey

Iedereen is welkom bij de Hall of Fame – Annelein en Joris

Annelien en Joris van de Hall of Fame

Al jaren is Hall of Fame een plek waar alle menstypes zich welkom mogen voelen. Dat gaat niet alleen om de verschillende niches die zich in het pand verenigen, maar ook de verscheidenheid aan lichaamstypes. Nu, met een pas voltooide verbouwing achter de rug, kan de underground cultureel epicentrum nog meer mensen verwelkomen. Dit is het verhaal van Annelein en Joris.

Welkom

Iedereen is welkom in de Hall of Fame. Dat is altijd zo geweest. ‘Bij ons zit het in de filosofie om er voor iedereen te zijn, van daaruit vloeit automatisch voort dat we een gebouw hebben dat voor iedereen toegankelijk is,’ vertelt Annelein, productiemedewerker bij de Hall of Fame. ‘Het maakt niet uit of je een beperking hebt of niet. Als je hier binnenkomt dan zorgen we dat jij je welkom voelt.’ Met de verbouwing van de Hall of Fame is dat verwelkomen iets makkelijker geworden. ‘Ons oude gebouw was niet echt toegankelijk’, vertelt hoofd marketing Joris. ‘Maar we knutselden altijd wel iets waardoor het toegankelijk kon zijn. Met de bouw van de nieuwe Hall of Fame hebben we gekeken hoe we een plek kunnen zijn waar iedereen vrij kan rondbewegen.’

Patrick

Een grote richtinggever bij het ontwerp van het nieuwe gebouw was Patrick. ‘Patrick is een van onze vrijwilligers en een absolute legende. Hij is zelf hulpbehoevend en heeft onze ogen geopend over toegankelijkheid. Hij vond het ook fijn om te kunnen helpen. Om zijn perspectief te kunnen laten zien.’ Annelein haakt erop in. ‘We hebben veel van hem geleerd. Dankzij Patrick hebben we betere toegankelijkheidseisen kunnen stellen bij de verbouwing van de Hall of Fame. Nu hebben we rolstoelliften, automatische deurknoppen bij de wc’s en vrijwel drempelloze verdiepingen.’

Luisteren

Volgens Joris is de belangrijkste les als het aankomt op toegankelijkheid om te luisteren naar elkaar. ‘Ga in gesprek met mensen in je omgeving die een beperking hebben en je hoort waar de kansen liggen. Toegankelijk worden lijkt een enorme stap, maar er zijn duizend kleine dingen die je kunt doen om te helpen. Die hoor je niet als je niet met iemand in gesprek gaat die toegankelijkheid dagelijks leeft.’

Annelein en Joris voor de Hall of Fame met een geel bord met de tekst "Kan niet bestaat niet. Wij denk liever: hoe dan wel?"
Foto: Seye Cadmus Tekst: Toffey

Toegankelijkheid als kans, niet als probleem – Marc Eysink Smeets

Marc Eysink Smeets

Het inclusieve karakter van circus is altijd haar kracht geweest. Al meer dan honderd jaar werkt het circus als een verzamelplek voor alle soorten mensen. Festival Circolo, het grootste circusfestival van Nederland, wil die eer hoog houden en bouwt in Tilburg jaarlijks aan een festival waar iedereen zich welkom mag voelen. Dit is Marc’s verhaal.

Improviseren

Eerlijk is eerlijk. Festival Circolo was bij haar eerste editie in 2007 nog niet actief bezig met toegankelijkheid. ‘We hadden er niet echt rekening mee gehouden dat er mensen in een rolstoel kwamen,’ vertelt Marc Eysink Smeets, directeur van Festival Circolo. ‘Dat was enorm improviseren. Dan realiseer je je wel: hier moeten we iets mee doen.’

Live commentaar

In de loop der jaren heeft Festival Circolo een gigantische inhaalslag gemaakt met een rolstoelvriendelijk festivalterrein, dovencafé’s en voorstellingen met audiodescriptie. ‘We zijn een van de eerste festivals waar audiodescriptie is toegepast. Blinden en slechtzienden krijgen dan vóór de voorstelling een meet en greet met de acteurs en de props zodat ze een beeld kunnen vormen. Daarna zitten ze op de tribune met een koptelefoon en krijgen ze live commentaar alsof ze bij een voetbalwedstrijd zitten.’

Eye-opener

De eerste kennismaking die Marc had met live audiodescriptie was meteen spectaculair. ‘Ik heb tijdens de voorstelling meer naar de tolken gekeken dan naar het podium. Wat was dat een spektakel. Die tolken hebben zich in het zweet gewerkt om zoveel beleving erin te brengen. En het werkte! Ik vond het echt heel ontroerend om de verhalen te horen vanuit het publiek. Die waren helemaal opgetogen. Ze waren er echt bij geweest en hadden alles beleefd. Dat was voor mij een enorme eye-opener. Dat je op die manier ook mensen het circus kunt laten beleven.’

Ogen en oren

Een toegankelijk festival verzin je niet vanuit je kantoor, maar bereik je door elke keer weer het gesprek aan te gaan. ‘Toegankelijk Tilburg is een partner die ons up-to-date houdt. Ze helpen ons festival verder. De dag voordat het festival opent, maken zij een voorinspectie over het terrein om te kijken wat er anders moet of kan. Ze zijn onze ogen en oren. Wij kunnen niet vanuit ons kantoor bedenken wat iemand met een fysieke beperking nodig heeft, maar we kunnen er wel achter komen door te luisteren.’

Kansen

Een lagere balie bij de kassa, pinautomaten die niet vastgeschroefd zitten en begaanbare paden. Het zijn allemaal kleine dingen die ervoor zorgen dat een grote groep zich welkom voelt. ‘Ik wil ook graag tegen anderen zeggen: zie toegankelijkheid als een kans, niet als een probleem. Ik vind het juist een probleem als je onbewust laat zien: we zijn er voor een heleboel mensen niet.’

Marc in het Spoorpark met een geel bord met de tekst "Circus voor slechtzienden is echt een eye opener".
Foto: Seye Cadmus Tekst: Toffey

Ik wil toegankelijkheid laagdrempelig maken – Mirnou Baeten

Mirnou Baeten

Mirnou heeft een fysieke beperking, maar dat is haar minst interessante eigenschap. Veel interessanter is het om te zien hoe deze geboren en getogen Tilburger zich elke dag met positieve energie en vastberadenheid inzet voor toegankelijkheid. Als onderdeel van Toegankelijk Tilburg, eigenaar van Mensenwerk met Mirnou en initiatiefnemer van ’t Plenkske werkt ze zo aan een stad waar iedereen zich vrij kan rondbewegen. Dit is Mirnou’s verhaal.

Droom

Mirnou had een droom voor de stad: een verplaatsbare oprijplaat waarmee ze bij alle horeca en winkels naar binnen kon rijden. Die droom, ’t Plenkske, pitchte ze aan Stadsmakers013 en ze won. Sinds begin dit jaar is de droom werkelijkheid en ligt het eerste Plenkske bij Bistro St. Sjaak met een hoop nieuwe Plenkskes in de maak. ‘Het was heel bijzonder om dat eerste Plenkske te leggen. En je ziet nu dat er meer ondernemers volgen. Een belangrijke les die ik heb geleerd, is dat je het ondernemers zo makkelijk mogelijk moet maken. Wij komen het plankje opmeten, zorgen voor de offerte en leveren het aan de deur. Jij hoeft alleen je financiële bijdrage te verzorgen. Grappig genoeg maken we het voor ondernemers laagdrempelig om een drempelverlagend middel aan te schaffen.’

Geen gedoe

Zo heeft Mirnou meer tips om toegankelijkheid makkelijker te maken. Het hoeft geen gedoe te zijn. Het belangrijkste is om op tijd te beginnen met het inwinnen van advies. ‘Als je iets bouwt of organiseert, praat dan in het voorstadium met mensen over toegankelijkheid uit de doelgroep, dat gaat je achteraf veel tijd, geld en moeite besparen. Daardoor wordt toegankelijkheid iets dat in jouw voordeel werkt.’

Kleine stapjes

Mirnou merkt dat Tilburg graag toegankelijk wil worden, maar vaak niet weet hoe. Door de inzet van Toegankelijk Tilburg kunnen ondernemers, organisatoren en beleidsmakers handvaten krijgen die grip bieden. ‘De kracht van Toegankelijk Tilburg zit in de positiviteit. We jagen aan wat anders kan en gaan het gesprek aan om een positieve beweging in gang zetten. Door niet het ultieme te verwachten van mensen, maar ze te helpen kleine stapjes te zetten, volgt de rest vanzelf.’

Vanzelfsprekend toegankelijk

Die kleine stapjes gaan hopelijk op weg richting een toekomst waar toegankelijkheid vanzelfsprekend wordt. ‘Het is tegenwoordig bijvoorbeeld heel normaal dat je in een restaurant vegetarische opties hebt. Daar hebben mensen ook lang voor moeten strijden. Ik hoop dat als er nu een festival georganiseerd wordt, of een nieuw gebouw neergezet, dat toegankelijkheid niet een of ander hokje is dat mensen af moeten vinken onderaan de lijst, maar dat het vanaf de basis meegenomen wordt. Dat het vanzelfsprekend is dat iedereen welkom is en zich vrij kan rondbewegen.’

Mirnou voor het station met een geel bord met de tekst "Ik wil de stad veranderen met positieve energie".
Foto: Seye Cadmus Tekst: Toffey